تأثیر آرایش‌ تمرین پنهان و آشکار بر عملکرد و یادگیری تکلیف هماهنگی دودستی سالمندان

مقدمه: سالمندی دوره ای از تحول و دگرگونی در زندگی بشر است که با اختلالات در عملکردهای حسی- حرکتی و شناختی، از جمله حافظه کاری بویژه در حرکات هماهنگی دو دستی همراه می باشد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر آرایش تمرین کم خطا، پرخطا و تصادفی بر عملکرد و یادگیری تکلیف هماهنگی حرکتی دودستی در سالمندان بود.   روش: در پژوهش نیمه تجربی حاضر که در سال 96 در شهر تهران انجام گرفت 36 سالمند به روش در دسترس از پارک های سطح شهر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه تمرین کم خطا، پرخطا و تصادفی قرار گرفتند. شرکت کنندگان به مدت یک روز در ده وضعیت متفاوت براساس گروه های تمرینی خود به تمرین پرداختند. آزمون های یادداری و انتقال با انجام 15 کوشش به ترتیب از وضعیت 35-15 و 45-15 سپس آزمون تکلیف ثانویه با انجام 15 کوشش اجرا شد. برای تحلیل داده ها از spss19 و همچینن از نرم افزارExcel  برای سنجش خطای ثابت مطلق و آزمون های آنالیز واریانس مکرر و آزمون آنالیز واریانس یک راهه استفاده شد (05/0= α). یافته ها: نتایج در مرحله اکتساب نشان داد که میانگین خطای مطلق درگروه های کم خطا، پرخطا و تصادفی تفاوت معناداری دارد و در واقع شرکت کنندگان گروه کم خطا با میانگین (91/6)، خطای مطلق کمتری را از خود نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که میانگین خطای مطلق گروه کم خطا در مرحله یادداری (58/5)، انتقال (۰۸/۹) و تکلیف ثانویه (25/9) از دو گروه تصادفی و انتقال کمتر بود. همه گروه ها از پیش آزمون تا مرحله انتقال پیشرفت داشتند اما تمرین کم خطا دارای میزان یادگیری بهینه‌تری نسبت به روش های دیگر بوده است (05/0>p). نتیجه گیری:  با توجه به کندی فرایندهای پردازش اطلاعات و ضعف در حافظه کاری در سالمندان، آنان از تمرینی حداکثر استفاده را می برند که نیازهای شناختی کمتری بر حافظه کاری اعمال کند. پروتکل تمرین کم خطا این افراد را تشویق به یادگیری ضمنی می کند. نتایج این تحقیق از نظریه یادگیری ضمنی و بازپردازش اگاهانه حمایت می کند.